Galeria Rektorat im. Zenona Polusa

Odnowa / Renewal. Biennale Zielona Góra 2022 

[14.10-13.11]  

Galeria Rektorat im. Zenona Polusa 

ul. Licealna 9, Zielona Góra  

Wystawa czynna do 13.11.2022

Atrystka: Karolina Breguła

 

w dniu otwarcia wszystkie wystawy dostępne od godz. 14

wernisaż 14.10.22, godz. 19, BWA
tłumaczenie na PJM: Marta Jaroń

 

godz. 20: Barbara Gryka & dj toutestmagnifique, Recesja, performans, 

 X-Demon, ul. Kupiecka 63

 

15.10., godz. 13–17.30: Karolina Kubik, Panaceum Dzięcioła, działanie w przestrzeni + Wyspa biuro, spotkania na placu bohaterek o godz. 13, 14.30, 16.30, 

Plac Bohaterów
 

15.10., godz. 16–19: Patrycja Wilczek-Sterna & Iryna Zhyla, Ukryta lekkość szyta na miarę, akcja performatywna, Cafe Noir Zielona Góra, al. Niepodległości 22

 

 

 

 

Zespół kuratorski:
Marta Gendera, Joanna Sokołowska – wystawa
Bartek Lis – program społeczny

 

Uczestniczki/uczestnicy – wystawa:
Jan Bačynsjkyj / Yana Bachynska, Karolina Balcer, Gosia Bartosik, Anca Benera & Arnold Estefan, Piotr Blajerski, Paweł Błęcki, Melanie Bonajo, Pamela Bożek, Karolina Breguła, Oksana Briukhovetska, Adelina Cimochowicz, Sławek Zbiok Czajkowski, Jagoda Dobecka, Wiktoria Dobrowolska, Monika Drożyńska, Olia Fedorova, Karolina Freino, Habima Fuchs, Joanna Fuczko, Michał Gątarek, Zuza Golińska, Justyna Górowska, Barbara Gryka, Magdalena Gryska, Oto Hudec, Elżbieta Jabłońska, Jarek Jeschke, Nikita Kadan, Zhanna Kadyrova, Agnieszka Kalinowska, Tamás Kaszás, Dana Kavelina, Kamila Kobierzyńska, Daniel Kotowski, Aleksandra Kubiak, Karolina Kubik, Dominika Kulczyńska, Diana Lelonek, Alicja Lewicka, Monika Pascoe Mikyšková, Lada Nakonechna, Iwona Ogrodzka & Kinga Bartniak, Rory Pilgrim, Marta Romankiv, Irmina Rusicka, Ala Savashevich, Jadwiga Sawicka, Anna Siekierska, Magdalena Starska & Agnieszka Grodzińska, Kuba Stępień, Gabriele Stötzer, Viktoriia Tofan, Patrycja Wilczek-Sterna & Iryna Zhyla, Liliana Zeic

 

Wywiady i badania terenowe: Olga Drenda

 

Animatorki_rzy działań edukacyjno-społecznych:
Małgorzata Dobrucka, Marta Konarzewska, Daniel Kotowski, Antek Kurjata, Bartek Lis, Ania Mazurkiewicz, Szymon Płóciennik, Magda Skowrońska, Dariusz Wojciechowski, Katarzyna Żeglicka, słuchaczki i słuchacze Zielonogórskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku

 

Organizatorzy:
Uniwersytet Zielonogórski, Instytut Sztuk Wizualnych
BWA Zielona Góra

 

Partnerzy:
Muzeum Ziemi Lubuskiej, Filharmonia Zielonogórska, Planetarium Wenus, Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna w Zielonej Górze, Centrum Biznesu, Fundacja Salony, Fundacja Tłocznia, X-Demon, Cafe Noir Zielona Góra, Brandenburgisches Landesmuseum für moderne Kunst

 

Dofinansowano przez:
Instytut Sztuk Wizualnych Uniwersytetu Zielonogórskiego, Urząd Miasta Zielona Góra, Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej, Zoom Europa – Cultural Association for Central and Eastern Europe

 

Wystawa pod patronatem JM Rektora UZ, prof. dr hab. Wojciecha Strzyżewskiego

Jestem przekonana, że kiedyś pojawi się nowa etyka. Trochę podobna do sposobu myślenia dzieci. One nie rozróżniają życia na mniej i bardziej wartościowe. Babcia umarła, kot umarł, jeżyka samochód rozjechał – w dziecięcym światopoglądzie to jedno. Po prostu: życie uszło. Myślę, że przyszła etyka będzie równie bezkompromisowa.

 

Swietłana Aleksijewicz

Biennale Zielona Góra 2022
Odnowa

Biennale Zielona Góra 2022 Odnowa jest drugą edycją imprezy artystycznej reaktywującej lokalną tradycję cyklicznych wystaw – Wystawy i Sympozjum Złotego Grona (1963–1981) i Biennale Sztuki Nowej (1985—1996). Program Odnowa zaprasza do pracy wyobraźni nad odtworzeniem zerwanych więzi łączących ludzi z Ziemią. Jest jednocześnie propozycją rewizji zabójczych dla planety i ludzkości wzorców współżycia społecznego. W poszukiwaniu źródeł mitu ziemskiej wspólnoty, uczestniczki i uczestnicy Biennale zapuszczają się poza obszary uzgodnionej społecznie rzeczywistości i racjonalności. Zakładając, że obecny świat trzeba pożegnać i wyśnić na nowo, przetwarzają w swojej sztuce archetypy, zbiorowe sny i nieświadomość, sięgają także po marzenia, utopie i wymazane historie mniejszości.

Program Odnowa składa się z wystaw i prac artystycznych umiejscowionych w instytucjach i przestrzeniach publicznych Zielonej Góry oraz sceny społecznej realizowanej w trakcie trwania Biennale.

Rozproszoną narrację wystaw utkałyśmy_li luźno z prac, które wydobywają różne aspekty mitu ziemskiej społeczności. Opowieść ta zainspirowana jest myśleniem ekologicznym. To znaczy, że tworzy ekosystem, którego wszystkie elementy i procesy są złożone, oddziałując na siebie wzajemnie – także te marginalizowane i pozornie niepowiązane. Każda komórka, organizm i organizacja, dom, ulica, miasto, planeta są w tej perspektywie połączone i ważne. Z tego punktu widzenia stan klimatu jest powiązany ze sprawiedliwością społeczną i ekonomiczną, a jakość życia społeczności zależy od statusu jej mniejszości i sfeminizowanych prac opiekuńczych. Indywidualne zdrowie psychiczne rezonuje natomiast nie tylko z żałobą klimatyczną, ale także z technokapitalizmem czy ciągle żywym dziedzictwem patriarchatu.

Jeden z wiodących wątków, wokół którego rozwinęliśmy_łyśmy koncepcję Odnowy, podejmuje dialog z ulicą Bohaterów Westerplatte – główną arterią w Zielonej Górze połączoną z reprezentacyjnym, „bohaterskim” placem, którego historia jest związana z działaniami militarnymi i reprezentacją władzy. W relacji do wartości zakodowanych w tych miejscach budujemy mitologię współczesnego bohaterstwa. Negocjujemy, jakie osoby i gatunki mogą być obecne, widoczne i upamiętnione w sferze publicznej. Przesuwamy akcent na życie jako takie i zasoby, które wspierają przetrwanie. Poszukujemy ich w niespektakularnych praktykach codzienności, trosce, relacjach, uważności wobec siebie i innych. Skupiamy się na sfeminizowanych kompetencjach rozwijanych w doświadczeniach opieki i pracy w gospodarstwach domowych, a także w zaangażowaniu społecznym. Odnajdujemy korzenie w Ziemi i w naszych przodkiniach. Upubliczniamy pamięć niemieszczącą się w ciągle dominujących historiach patriarchalno-narodowych. Ekosystem społeczny i miejski rozciągamy na relację z Ziemią, naszym wspólnym domem, odnosząc czas i jakość ludzkiego życia do wyobrażeń o cyklach i zjawiskach przyrodniczych: ukorzeniania, wzrostu, żywienia, rozkwitu, rozpadu, odnowy.

Program społeczny:
Odnowa przyjmuje różne formy i postaci. Dla wszystkich ważne jest spotkanie. Wspólna rozmowa, narada, ocena sytuacji – pewna refleksja, która pociągnie za sobą dalsze działanie. Mniej lub bardziej rewolucyjne, ale zawsze stające w poprzek utartym, znanym sposobom myślenia i patrzenia. W proponowanych inicjatywach chodzi o oddanie głosu osobom, które dotychczas były pomijane, wymazywane, uciszane, choć nigdy nieme. Niech w dniach Biennale spotkają się mieszkańcy i mieszkanki, bohaterowie i bohaterki codzienności, osoby z niepełnosprawnościami, wszyscy nienormatywni odszczepieńcy, by się symbolicznie uwidocznić, ujawnić, dopisać i dopełnić obrazu.

 

Scena społeczna jest zbudowana wokół kilku ważnych kategorii:

 

dostępność – podczas Biennale, zarówno w ramach głównego programu wystawienniczego, jak i w ramach działań edukacyjno-społecznych szukamy znaczeń idei dostępności. Będziemy się zastanawiać nad demokratycznością i wspólnotowością miasta. Na ile w przestrzeniach miejskich, na jej salonach i głównych „wybiegach” manifestują się mnogie/możliwe sposoby myślenia, wrażliwości, motoryczności, sensualności? Czy Zielona Góra jest miastem dla wszystkich, czy też tylko dla „bohaterów”? A co, kiedy ma się 87 lat, porusza się na wózku, jest się osobą Głuchą albo nienormatywną psycho-seksualnie?

 

dopisywanie historii / uwidocznienie niewidocznego – pisanie i czytanie miasta. Jeżeli częściej wątpimy w tę demokratyczność i uniwersalność wspólnoty, to może po takiej diagnozie warto przygotować się do małych rewolucji, mikro wolt i śmiałych re-aranżacji? Narracji i opowieści (pisanych słowem, ciałem, ruchem, śpiewem) było i jest więcej, niż chce nam to przekazać oficjalny dyskurs. Dlatego zabieramy się za warsztatowe napisanie historii Zielonej Góry, której nie ma, nie było, albo którą raczej po prostu wymazano lub zapomniano. W ramach warsztatów performatywnych Antka Kurjaty i Katarzyny Żeglickiej zaznaczymy przestrzeń miasta cielesną nienormatywnością, a grupa pracująca z Martą Konarzewską napisze własną historię (herstorię) Zielonej Góry, gdzie queery, transówy i osoby niebinarne poczują się, jak u siebie. Od nowa.

 

odzyskiwanie miasta dla mniejszości kulturowych, osób nienormatywnych cieleśnie i sprawnościowo, queerów, Głuchych, ekolożek i seniorek – Zielona Góra była pisana (i jest pisana) codziennie. Spacerem matki z małymi dziećmi, wędrówką starszego mężczyzny w poszukiwaniu tańszej pary butów, plotką i śmiechem przekazywanymi sobie przez Swietę i Jevgenija – dwójkę ukraińskich osób z doświadczeniem uchodźczym, albo spacerem słuchaczek lokalnego Uniwersytetu Trzeciego Wieku, które lepiej niż niejeden historyk znają dzieje tej ulicy: pierwszych centrów handlowych, lekarzy, kawiarń, zakładów krawieckich i fryzjerów. Przypominanie tych narracji (historii mniejszych) w ramach senioralnych spotkań to symboliczne odzyskiwanie tej przestrzeni przez sąsiadów i sąsiadki, zielonogórzan i zielonogórzanki

 

szukanie zielonego, naturalnego – czy w betonowym mieście gorących podmuchów wiatru, parzących ławek i uciekającego cienia można poczuć się zielono? Drzew, roślinności, zwierząt w miejskiej dżungli (może utopii miasta ogrodów) pomogą nam poszukać oprowadzający nas przewodnicy i przewodniczki.

 

sensualność i wędrówka poza dogmat wizualności – na przekór sztukom wizualnym postaramy się celebrować sztukę, nie patrząc na nią. Z zasłoniętymi oczami – łatwiej będzie usłyszeć różne opowieści, dostrzec sensy i problemy. Czasami starczy dobra opowieść, audiodeskrypcja, skojarzenie z zapachem, tekstylnością, haptycznością. Czasowe niepatrzenie na sztukę demokratyzuje ją dla osób niewidomych, słabowidzących, zmęczonych patrzeniem, zlęknionych sztuką przez „duże S”. Odwołanie się do zmysłów innych niż wzrok czasami pomaga zrozumieć. Warsztaty sensualne i oprowadzania pozwolą zobaczyć niewidzącym i oswoić się ze sztuką współczesną strwożonym.

W programie:

– subiektywne oprowadzania po wystawie dla ciekawych, w tym osób niesłyszących i niepełnosprawnościami wzroku

– tematyczne spacery śladami zielonego miasta, tropami utopii, roślin i zwierząt

– herstoryczny i historyczny spacer po ulicy Bohaterów Westerplatte, przygotowany przez osoby starsze

– spacer po Bohaterów Westerplatte „po omacku”, czyli bez patrzenia. Co widzisz? Co słyszysz?

– sensualne warsztaty na wystawie, bez patrzenia – z zasłoniętymi oczami

– queerstoryczne warsztaty dla wszystkich, którzy_re chcą napisać his_herstorię Zielonej Góry od nowa

– performatywne warsztaty ruchowe otwarte na uczestnictwo osób z niepełnosprawnościami

program warsztatów dostępny na stronie www.biennalezielonagora.pl